Welke studio monitoren zijn het beste geschikt voor muziekproductie?

Voor muziek productie kun je eigenlijk niet zonder goede studio monitors. Maar wat is goed of goed genoeg? Wil je gewoon wat proberen dan is bijna alles goed genoeg. Maar wil je echt beter worden in muziek produceren of met meer detail geluid kunnen bewerken? Wil je in een mix goed kunnen horen wat je aan het doen bent, dan heb je een set studio monitors die ook genoeg detail kan laten horen van hoog tot laag. Deze studio speakers moeten dan ook nog eens zo neutraal mogelijk met een zo vlak mogelijke frequentierespons. Er zijn ontzettend veel verschillende merken studio monitoren. Waar moet je nu precies op letten? Wat is nu de beste keuze voor jou? In dit artikel vind je alles om de juiste te maken voor een goede set studio monitoren in alle prijsklassen.

Waarom kies je voor studio monitoren?

Studio monitoren geven een eerlijk en neutraal klankbeeld van je geluid. Hifi speakers zullen mooier en warmer klinken, maar dat is nou juist niet de bedoeling tijdens het mixen en produceren van muziek. Je mixage doe je op een neutraal systeem en als gevolg daarvan zal je mix ook nog redelijk accuraat zijn op de vele duizenden Hifi systemen op deze wereld. Een paar speakers is misschien wel het belangrijkste hulpmiddel voor een muziekproducer, of je nu een startende of gevorderde muziekproducer bent. Een hoogwaardige set monitoren zal je opgenomen of geproduceerde geluid tot in de kleinste details weergeven. Omdat studiomonitoren essentieel zijn voor het mixen van geluid, geven top studio’s soms een paar duizend euro uit voor een enkel paar monitoren. Zo’n budget is natuurlijk niet praktisch voor een thuis studio. Maar voor elke budget kun je een geweldig paar studio monitors vinden.

Wat zijn de ideale studio monitoren?

Net zoals een ideale studio bestaat ook de ideale studio monitor niet. Een optimaal geluid ligt aan je persoonlijke voorkeuren. Dit wordt onder meer bepaald door je eigen smaak en de bouw van je lichaam. Een goede studio monitor kan dus per persoon verschillen. We kunnen echter wel kijken naar de technische gegevens van een monitor. Hierbij is onder meer van belang dat de frequentierespons zo vlak mogelijk is. Een ideale monitor geeft het volledige spectrum weer van wat een mens kan horen zonder pieken en dalen. Dat is 20 Hz tot 20 kHz. Helaas is het nog niet mogelijk om zulke monitoren te maken. Bovendien zijn hele lage frequenties niet goed weer te geven in kleine ruimtes dus gaan near-field monitors over het algemeen niet veel lager dan 50 Hz.

Actieve of passieve studio monitors kopen?

De meest gebruikelijke studio monitors zijn actief. Passieve speakers worden gevoed door een losstaande versterker. Maar kabels tussen versterker en speaker zijn, afhankelijk van kwaliteit en lengte, een bron van verlies. Bij actieve speakers zit de versterker in de speakerkast en hoeft de speakerkabel dus maar heel kort te zijn. Actieve speakers hebben als bijkomend voordeel dat de versterker exact kan worden ontworpen om een specifieke speaker aan te sturen. Nu zul je zeggen, voordat het signaal in de versterker van een actieve speaker aankomt moet het toch óók door een (lange) kabel? Dat klopt, maar dat signaal is veel robuuster dan het signaal dat uit een eindversterker komt. Daardoor is het minder gevoelig voor de kwaliteit van de kabel. Daarbij heb ik alleen gekeken naar near field monitors om voor elk budget een geschikte set monitors te adviseren. Dit zijn luidsprekers die binnen 2 meter van uw oor worden geplaatst. Dit soort speaker is de meest praktische set speakers voor thuis studio’s.

2, 3 of 4 weg studio monitor?

Er zijn twee soorten studio monitoren, namelijk een 2-kanaals en 3-kanaals. De 2-weg studio monitor heeft twee luidsprekerdrivers, een tweeter voor de hoge tonen en een woofer die het midden en laag voor zijn rekening neemt. Zowel beginnende als gevorderde producers hebben hier doorgaans genoeg aan.

Een 3-weg studio monitor heeft drie luidsprekerdrivers. Midden en laag worden hier apart weergegeven. Het resultaat is een breder frequentiespectrum waardoor je meer detail hoort. Als je elk detail even belangrijk is, zijn 3-weg studio monitors vereist. Maar je zult ze wel de monitoren op een veel grotere afstand van je oren moeten zetten om een eerlijk geluid te krijgen.

Een 4 weg studio monitor is voor de meeste muziekproducer niet te betalen, al zijn het wel erg goede speakers. Een set 4-weg studio monitors beginnen bij enkele duizenden euro’s dus voor de meeste niet haalbaar.

Wat is een gesloten ontwerp of basreflex studio monitor?

Studio monitor fabrikanten kiezen specifiek voor een gesloten ontwerp of basreflex. Basreflex heeft als voordeel dat het frequentiebereik in het laag groter is. Dat werkt door middel van een poort ontstaat er een open verbinding tussen de binnenkant van de speakerkast en de buitenlucht. De poort is zo getuned, dat er een lage resonantie ontstaat, waardoor het basbereik van de speaker kunstmatig wordt opgerekt. Onder de resonantiefrequentie loopt de frequentiekarakteristiek echter snel af. Een nadeel van basreflexspeakers is dat de basweergave wat onstrak kan zijn. Doordat de woofer vrij kan bewegen in de open kast, gaat deze natrillen. Bij een gesloten ontwerp wordt de woofer tegengehouden door de luchtdruk. Zo’n speaker heeft dan ook een wat strakkere en meer gecontroleerde basweergave, zij het over een beperkter frequentiegebied.

Welk formaat en hoeveel inch moeten studio monitors zijn?

Studio monitors zijn er van klein tot groot. Fabrikanten geven de maat van studio monitors aan in inches. De inch-formaat is grootte van de woofer. Over het algemeen geldt, hoe groter de woofer, hoe beter de bas weergave. Hoe kleiner de woofer, hoe kleiner de monitorkast. Kleine actieve studio monitors hebben over het algemeen een lager stroomverbruik dan grote studio monitors. Daardoor kunnen kleine studio monitors een grotere ruimte niet met voldoende geluid vullen en kunnen grote studio monitors te groot lijken in een kleinere ruimte. In de gemiddelde kamer of thuis studio is 4, 5 of 6 inch de juiste maat. Grotere woofers hebben namelijk meer ruimte nodig, omdat anders de basklanken niet neutraal klinken. Bovendien, voor een neutraal geluid moet je speakers vanaf 8 inch op een grotere afstand van je oren zetten (ongeveer op 4 meter). Dit zal in een gemiddelde ruimte niet lukken!

Heb ik ook een subwoofer nodig in mijn studio?

De woofer van een studio subwoofer is groter dan de woofers van je gewone monitor speakers. Dit zorgt voor een extra goede weergave van de allerlaagste bas klanken. Let wel op want vaak willen mensen een subwoofer in hun thuis studio omdat het lekker klinkt. Maar als een neutraal geluid voor jou belangrijk is, raad ik het in de meeste gevallen af. De gemiddelde kamer of thuisstudio is te klein en akoestisch niet optimaal geschikt voor zulke krachtige en lage tonen.

Studio monitor aansluitingen

De aansluitingen die je kunt tegenkomen op de achterkant van studio monitoren zijn XLR, RCA (tulp), 6,3 mm Jack, 3,5 mm stereo-jack en USB. XLR en 6,3 mm Jack (ook bekend als TRS) zijn gebalanceerd. Dit betekent dat het signaal storingsvrij is. RCA oftewel tulp zijn ongebalanceerd en kun je last hebben van storing. Als ik je een advies mag geven kies gewoon voor XLR of 6,3 mm Jack.

Hieronder in het kort een overzicht van de verschillende aansluitingen.

1. XLR
   Gebalanceerd, dus je hebt geen last hebt van storingen bij lange kabels. Dit heeft alleen zin als je mixer of geluidskaart én je kabels ook gebalanceerde aansluitingen hebben.
2. 6.3 mm Jack
   Meestal is dit een TRS-ingang. Dat is gebalanceerd, net als XLR. De kabel moet een TRS-plug hebben (hetzelfde als een stereo-plug). Een TRS-kabel kan ook (mono-kabel), maar dan is het signaal niet gebalanceerd.
3. RCA (‘tulp’)
   Ongebalanceerd, wat bij kortere kabels meestal geen probleem is. Apparaten zoals DJ-mixers en Hifi apparatuur hebben vaak dit type uitgangen.
4. 3.5 mm stereo-jack
   Handig om een apparaat met mini-jack-uitgang op aan te sluiten, zoals een laptop of smartphone.
5. USB
   Slimme keus als je geen losse audio interface hebt. Het geluid van een audio uitgang van een computer is meestal niet van hoge kwaliteit. Dan is het beter om het geluid via USB naar de speakers te sturen. De speakers zetten het zelf om naar analoog geluid.

Welke benodigdheden heb ik nodig?

1. Audio interface
   Een interface biedt merkbaar hogere geluidskwaliteit dan de audio uitgang van je computer. Bij low-budget studio monitors kun je hem eventueel weglaten. Meer weten over een geschikte audio interface? Klik hier!
2. Audiokabels
   Studio monitors worden meestal zonder kabels geleverd. Kijk naar de ingang(en) van je speakers én naar de audio-uitgang(en) van je computer, mixer of audio interface. Het is handig als aan beide kanten dezelfde aansluiting zit. Zo niet, dan heb je een verloopkabel nodig.
3. Statieven
   Studio monitors staan bij voorkeur op oorhoogte. Daarvoor kun je statieven gebruiken.
4. Isolatie
   Dit gebruik je om te voorkomen dat je bureau mee gaat trillen met het geluid van de studio monitors.

Hoe beslis je welke studio monitors je moet kopen?

Hoewel je met behulp van het testen van de verschillende sets studio monitors in een akoestisch behandelde ruimte het kaf van het koren kunt scheiden, is de keuze van de juiste studio monitor een persoonlijke kwestie. Ik adviseer je dan ook om naar een goede muziekwinkel te gaan en op je gemak te gaan luisteren naar verschillende set speakers met muziek wat je goed kent Waar moet je op letten?

1. Luister naar detaillering. Is er genoeg hoog en laag aanwezig tijdens het luisteren?
2. Luister naar de sound van een set monitors. Sommige monitors verwennen enigszins met een wat sensationeel geluid. Hoewel dat aantrekkelijk lijkt, is voor studiowerk een transparant en neutraal geluid beter. Op zo’n saaie monitor zal je namelijk harder moeten werken om tot een opwindend geluid te komen. Zodra dit opwindende geluid eenmaal is vastgelegd, zal de mix op een andere monitor ook goed klinken. Luister vooral naar de kleuring van mooi opgenomen zang. Aangezien we in het dagelijks leven gewend zijn om te luisteren naar stemmen, is ons oor extra gevoelig voor de klank ervan.
3. Goed stereobeeld.
4. De prijs. Als je budget niet onbeperkt is, zal je prioriteiten moeten stellen. Wat betreft apparatuur voor de studio, zijn er een paar onderdelen waar het écht loont om geld aan uit te geven. Studio monitors horen daar zeker bij, ze zijn immers het verlengstuk van je oren. En met betere set monitors maak je betere producties en mixen. Daarnaast gaan goede speakers veel langer mee dan bijvoorbeeld een computer, harddisk of software. Daarom is het een betere investering en toch misschien wat langer door te sparen voor een goede set studio monitors.
5. Houd ruimte in je budget over om akoestische aanpassingen te doen. Alleen dan zullen goede studio monitors tot hun recht komen. Meer hierover in een volgend artikel in deze 12-delige serie om een goede kickstart te maken voor het produceren van muziek.

De beste opstelling van studio monitors

Studio monitor plaatsing en de akoestiek van je studio zijn namelijk nauw verbonden met elkaar. Ongeveer 50% van het geluid dat je hoort komt namelijk niet rechtstreeks uit de luidsprekers. Het zijn weerkaatsingen en reflecties van alle objecten in je studio. In een goed ontworpen studio zijn deze reflecties zo diffuus mogelijk. Ook worden alle frequenties in gelijke mate weerkaatst. Maar welke zaken zijn dan echt belangrijk waar je rekening mee dient te houden om je studio monitors te plaatsen?

1. Afstand
   Elke speaker heeft een ideale luisterafstand. Near-field monitors klinken bijvoorbeeld het neutraalst op een afstand van 50 tot 150 cm tot de luisteraar. Dit type speaker heeft een aantal grote voordelen en daarom tref je ze aan in vrijwel iedere studio. De akoestiek van de luisterruimte speelt bijvoorbeeld een veel kleinere rol als je zo dichtbij kunt zitten. Verder geven near-field speakers een vrij realistisch beeld van hoe je productie bij de luisteraars thuis op kleine speakers zal klinken. Mid-field en large-field monitors geven het beste geluidsbeeld op een afstand van 2 tot 3 meter tot de luisteraar. Deze speakers tref je dan ook alleen aan in grote studio’s met een goede akoestiek.
2. Symmetrie
   Voor een realistisch stereobeeld en een gelijkmatige frequentierespons is het belangrijk dat je je studio symmetrisch inricht. Om te beginnen moet je ervoor zorgen dat je als luisteraar een gelijkbenige driehoek vormt samen met je speakers. De afstand tussen de speakers is gelijk aan de afstand tussen de luisteraar en de speakers. Vervolgens moet je er ook voor zorgen dat de reflecties van de zijmuren je oren tegelijk bereiken. Dit doe je door de afstand tussen je rechter speaker en de rechter zijmuur gelijk te maken aan de afstand tussen je linker speaker en de linker zijmuur. Kies tussen de achtermuur en je speakers een andere afstand dan die tussen je speakers en de zijmuren. Hiermee voorkom je dat één specifieke frequentie heel erg gaat resoneren.
3. Richten
   In tegenstelling tot Hifi speakers hebben studio monitors een vrij kleine sweetspot. Ze klinken super gedetailleerd en natuurlijk als je er recht voor zit maar als je opstaat blijft hier weinig van over. De hoge frequenties zijn het meest gericht. Daarom is het belangrijk dat je de tweeters van je speakers op oorhoogte zet. Let er ook op dat je speakers die gemaakt zijn om rechtop te zetten niet plat neerlegt en vice versa. Dit kan het stereobeeld enorm vertekenen.
   
4. Ontkoppelen
   Vaak worden monitors op een tafel (of mixer) geplaatst. Hierdoor kan de ondergrond mee gaan trillen. Dit zorgt ervoor dat het laag minder strak klinkt en er kunnen zelfs hinderlijke resonanties ontstaan. Met monitorpads kun je ervoor zorgen dat je speakers geen trillingen doorgeven aan de ondergrond. Je kunt dit soort problemen natuurlijk ook oplossen met speakerstatieven. Monitorpads en speakerstatieven zijn er in alle soorten en maten. Zorg ervoor dat je het model kiest die past bij het formaat en het gewicht van jouw speakers.

Voor elk budget een betaalbare set studio monitors beschikbaar!

Om je te helpen een goede keuze te maken heb ik een aantal studio monitors geselecteerd die ik je met een gerust hart kan aanbevelen. Dat wil echter zeker niet zeggen dat andere studio monitors niet de moeite waard zijn. Want het blijft altijd een persoonlijke keuze.

De getallen staan meestal voor de grote van de woofer. Dus 5 wil 5 inch, 65 is 6,5 inch zeggen. Hoe groter hoe meer laag eruit komt. Denk eraan dat lage frequenties in kleine en niet behandelde ruimtes de meeste problemen geven. Hieronder vind je een aantal goede en betaalbare opties voor een beperkt budget.

Yamaha HS 7

• Aansluitingen luidspreker: 6.3 mm TRS input, XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 1 inch
• Diameter woofer: 6.5 inch
• Maximum frequentie: 29 – 31.9 kHz
• Minimum frequentie: 40 – 49 Hz
• RMS vermogen in Watt: 50 – 99 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 207,-

Eve Audio SC205

• Aansluitingen luidspreker: XLR input, RCA input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: ribbon
• Diameter woofer: 5 inch
• Maximum frequentie: 21 – 21.9 kHz
• Minimum frequentie: 50 – 59 Hz
• RMS vermogen in Watt: 100 – 199 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 339,-

Adam T5V

• Aansluitingen luidspreker: RCA input, XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: ribbon
• Diameter woofer: 5 inch
• Maximum frequentie: 25 – 26.9 kHz
• Minimum frequentie: 40 – 49 Hz
• RMS vermogen in Watt: 50 – 99 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 161,-

Focal Alpha 65

• Aansluitingen luidspreker: RCA input, XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 1 inch
• Diameter woofer: 6.5 inch
• Maximum frequentie: 22 – 22.9 kHz
• Minimum frequentie: 40 – 49 Hz
• RMS vermogen in Watt: 100 – 199 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 259,-

Neumann KH 120 A

• Aansluitingen luidspreker: XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 1 inch
• Diameter woofer: 5 inch
• Maximum frequentie: 21 – 21.9 kHz
• Minimum frequentie: 50 – 59 Hz
• RMS vermogen in Watt: 100 – 199 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 549,-

PreSonus Eris 4.5

• Aansluitingen luidspreker: RCA input, 6.3 mm TRS input, 3.5 mm mini jack input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 1 inch
• Diameter woofer: 4.5 inch
• Maximum frequentie: 20 – 20.9 kHz
• Minimum frequentie: 60 – 79 Hz
• RMS vermogen in Watt: 50 – 99 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per set!: € 165,-

Hieronder vind je de wat duurdere opties die ik je kan aanbevelen.

Genelec 8040 BPM

• Aansluitingen luidspreker: XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 0.75 inch
• Diameter woofer: 6.5 inch
• Maximum frequentie: 21 – 21.9 kHz
• Minimum frequentie: 40 – 49 Hz
• RMS vermogen in Watt: 100 – 199 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 729,-

HEDD Type 05 MK2

• Aansluitingen luidspreker: XLR input, digitale ingang, digitale uitgang / thru
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: ribbon
• Diameter woofer: 5 inch
• Maximum frequentie: 40 – 50 kHz
• Minimum frequentie: 35 – 39 Hz
• RMS vermogen in Watt: 200 – 349 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per stuk: € 646,-

Eve Audio SC408

• Aansluitingen luidspreker: RCA input, XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: ribbon
• Diameter woofer: 8 inch
• Maximum frequentie: 21 – 21.9 kHz
• Minimum frequentie: 35 – 39 Hz
• RMS vermogen in Watt: 750 – 1499 Watt
• Type studio monitor: 4-weg
• Prijs per stuk: € 2999,-

• Aansluitingen luidspreker: XLR input
• Actief of passief: actief
• Diameter tweeter: 1.1 inch
• Diameter woofer: 6.5 inch
• Maximum frequentie: 22 – 22.9 kHz
• Minimum frequentie: 40 – 49 Hz
• RMS vermogen in Watt: 100 – 199 Watt
• Type studio monitor: 2-weg (tweeter + woofer)
• Prijs per set!: € 2399,-

Tot zover deel 5 van deze 12-delige reeks artikelen om een kickstart te maken met je eigen muziekproducties. In deel 6 zal ik verder gaan met het benoemen van geschikte studio hoofdtelefoons voor het produceren van muziek. Heb je een goede studio hoofdtelefoon nodig om professionele producties te maken?

Wil je meer weten over welke computer en besturingssysteem nu het beste geschikt is voor muziekproductie? Lees dan het artikel “Deel 1: Welke muziekproductie computer is het beste geschikt”

Wil je meer weten over welke DAW is nu het beste geschikt is om elektronische dance muziek mee te produceren? Lees dan het artikel “Welke DAW is nu het beste geschikt om elektronische dance muziek mee te produceren?”

Wil je meer weten over welke audio interface het beste geschikt is om elektronische dance muziek mee te produceren? Lees dan het artikel “Welke audio interface is het beste geschikt voor het produceren van muziek?”

Wil je meer weten over welke plugins een must have ZIJN voor het produceren van muziek? Lees dan het artikel “Welke plugins zijn een must have voor het produceren van muziek?”

Ben jij benieuwd wat de DDMA voor jou kan betekenen als je graag wilt beginnen met het produceren van muziek? Bekijk dan ons aanbod van muziekproductie lessen en opleidingen.