Als je een muziekproducer bent, heb je ongetwijfeld ooit reverb oftewel galm gebruikt. Reverb is een van de oudste audio effecten en heeft als doel de natuurlijke ambiance van echte kamers en ruimtes na te bootsen. Dit is een van de meest gebruikte effecten omdat het een zeer natuurlijk effect is. Dit voegt een gevoel van ‘ruimte’ aan geluiden en instrumenten toe. Het is een onmisbaar hulpmiddel bij het mixen van muziek. In dit artikel lees je alles over wat reverb nu eigenlijk is, hoe je het moet toepassen, de verschillende soorten reverb en welke typen het meest gebruikt worden.
Wat is reverb (galm) eigenlijk?
Waar je je ook bevindt, of het nou een concertzaal is, je kelder, je zolder, of in een dal in de Alpen, er is overal sprake van akoestiek. Dit betekent dat de klank die je krijgt door te spreken of door een instrument te bespelen weerkaatst tegen de omgeving (muren, bergen, ramen etc.). Hoe groter de afstand van die muren tot de bron, hoe langer het duurt voordat de weerkaatsingen teruggekeerd zijn.
De centrale ruimte in een grote kerk heeft een gigantische galm, in sommige kerken is deze meer dan tien seconden lang! Dit betekent in de praktijk dat de meest nabije muren als eerste hun klankweerkaatsingen geven, de muren die wat verder weg staan doen er wat langer over. Je krijgt dus een hele hoop weerkaatsingen terug, ieder met z’n eigen galmtijd. Als je in een kerk met je vingers knipt zal je een duidelijke klank horen die geleidelijk aan zachter en doffer wordt. Dit noemen we de galmstaart, in principe heeft deze een ruizig en complex karakter. Het is mede deze galm die ervoor zorgt dat zangkoren en het kerkorgel in die kerk zo enorm machtig klinken. Dit kun je dus bijvoorbeeld dan ook doen met jouw lead synths van je track :-D.
De simpele kracht van reverb
Als je je track aan het produceren bent en je de verschillende onderdelen toevoegt aan je project zoals je kick, basslines, drums, synths, pads, vocals etc. Een probleem dat ontstaat als je al deze kanalen en groepen richting je master kanaal zet, klinkt het allemaal relatief droog en apart van elkaar. Er is geen gevoel van ruimte, omdat elk kanaal of groep apart is toegevoegd. Hier komt dan onze vriend de reverb om de hoek kijken. Door simpelweg je kanalen en groepen te routen naar een reverb plugin, kunnen we proberen de kanalen en of groepen aan elkaar te ‘lijmen’ alsof ze allemaal in dezelfde ruimte bevinden. Wat vaak erg goed werkt is om de reverb plugin op een auxiliary kanaal te zetten (return kanaal in Ableton Live, of een op een externe bus in Logic). Hierdoor heb je de meeste controle om je geluid en kun je die naar smaak toepassen. Maar dan zou ik als ik jou was wel de effecten zoals reverb, delay etc. op je synth plugin uitzetten, anders wordt het een overkill aan galm en reverb en verdrinken je lead / pad / pluck etc. sounds in je mix.
Pas op met het gebruik van reverb
Als je reverb gaat toepassen wil ik wel aangeven dat je wel erg moet oppassen met het gebruik van teveel reverb. Een beetje reverb kan je mix zeker helpen, maar teveel reverb kan ervoor zorgen dat je goed klinkende mix verandert in een modderig klinkende mix. Mijn vuistregel voor het gebruiken van reverb is dit. Zodra ik een reverb heb gevonden die ik goed vind klinken, voeg ik deze toe totdat ik het effect heel goed kan horen. Vervolgens verminder ik het effect weer iets totdat ik er bijna weer meer van wil horen. Dat is meestal de sweetspot.
Een andere handige tip is om gewoon de reverb te muten (ik noem dat altijd AB-en van de mix) en te luisteren of het een drastisch verschil maakt voor je mix. Je zult uiteraard merken dat de reverb ontbreekt, maar het moet niet TE drastisch zijn. Als het wel zo is, dan weet je dat je waarschijnlijk teveel reverb hebt gebruikt. Uitzonderingen zijn er natuurlijk altijd. Zo kan het zijn dat je het effect puur gebruikt om er een bepaald geluid mee te creëren.
Welke soorten reverb zijn er?
Er zijn heel veel reverb plugins te krijgen. Om erachter te komen welke aansluit bij jou wensen, kan dat soms best lastig zijn. Ik zal je gaan uitleggen over de verschillende reverb plugins zodat jij een goede keuze kunt maken. Welke de beste is hangt helemaal af van je persoonlijke smaak en voorkeur. Er zijn een aantal erg populaire reverb plugins, die voor veel muziekproducers geschikt zijn. Daarnaast heeft iedere DAW ook een stock reverb plugin in de lijst van standaard plugins die meegeleverd worden. Deze stock plugins zijn vaak prima, maar wil je wat meer en professionelere functies? Dan kom je toch al snel uit bij een externe en third party reverb plugins.
De verschillende soorten reverb op een rijtje
Een reverb is een proces dat een effect aan audio meegeeft middels een algoritme om je geluid of instrument meer ruimte te geven. Het algoritme kan je op verschillende manieren instellen waardoor het effect anders gaat klinken.
Room reverb
De basis variant van een reverb is een room reverb, waarmee je de klank van een kamer nabootst. Een kamer heeft een bepaalde akoestiek waardoor het ruimtelijk klinkt in een bescheidde vorm van een kamer. Iedere kamer heeft een eigen grote en klinkt bijvoorbeeld anders dan de akoestiek in een kerk. Relatief gezien klinkt een kamer redelijk kaal, maar soms wil je ook niet meer en een lichte ruimtelijke reverb meegeven zodat het geluid net wat ruimtelijker klinkt. Room reverbs werken goed op de meeste instrument types. Kortere room reverbs klinken meestal beter bij uptempo nummers, terwijl langere reverb tijden het beste werken als er voldoende tijd is tussen de hits om het verval te horen. Omdat room reverbs zo'n breed scala aan geluiden en stijlen dekken, werken ze meestal goed in bijna elke mix.
Hall reverb
Nee geen gang… Een concerthal! De akoestiek heeft een erg eigenaardig karakter en vrij ruimtelijk geluid gemaakt voor bepaalde soorten muziek zoals klassiek en opera. Soms kan het zich uitstekend lenen voor het openbreken van een vocal en dat heel ruimtelijk laten klinken. Vanwege hun weelderige geluid en lange decay tijden, werken hall reverbs meestal goed op drums en andere percussie instrumenten.
Chambers
Een chamber reverb is uitgevonden door iemand die een erg ruimtelijk geluid wilde maken van een grote ruimte, maar hij had daar geen budget voor. Hij ging opzoek en maakte een kleine ruimte met reflecterende muren waar het geluid uit de speaker werd opgevangen door de microfoon en zo een specifieke ruimtelijke sound met zich mee brengt. Een chamber reverb plugin digitaliseert dit effect en maakt het mogelijk met een plugin. Het geeft de audio veel textuur en kleur mee.
Plate reverb
Een plate reverb werkt door het plaatsen van een metalen plaat die onder spanning wordt gezet aan twee kanten. Metaal trilt erg snel in deze setting waardoor je een bijzonder reverb effect creëert. Dit geluid kan opgevangen worden met een bijvoorbeeld een contact microfoon. Het is een soort kunstmatige reverb om een reverb te creëren, wat lukt door de nagalm. Een plate reverb gaat ontzettend goed samen met andere reverbs. Het is ook gebruikelijk om meerdere soorten reverbs te gebruiken, in plaats van een enkele op een kanaal. Niet specifiek geschikt voor een soort geluid, experimenteer er maar eens mee!
Ambiences
Een korte galm wat erg geschikt is voor geluiden met al veel karakter om een geluid net wat meer dimensie te geven zoals bij rap vocals.
Spring reverb
Een typische reverb die vaak te vinden is in gitaarversterkers. Het gebruik van een veer galm geeft een metaalachtige sound met veel karakter. Dit wordt gegenereerd door een spiraalveer wat een uniek geluid oplevert. Erg veel gebruikt door gitaristen.
Welke reverb plugins worden het meeste gebruikt?
Hieronder zal ik een paar persoonlijke voorkeuren van reverb plugins geven. Er zijn er zeker weten nog veel meer die erg goed zijn. Voordat je een nieuwe plugin aanschaft, zou ik ze eerst gaan uitproberen door een demo versie te downloaden en installeren. Als hij bevalt, kun je hem altijd nog kopen. Let wel op dat je maar niet eindeloos plugins blijft kopen. Investeer liever in een aantal goede plugins die je zeker weten gaat gebruiken en laat de rest dan ook echt achterwege. Zonde van het geld.
1. FabFilter Pro-R
FabFilter is een Nederlandse ontwikkelaar van audio software waaronder de bekende EQ maar ook de Pro-R wat een ongekend goede reverb plugin is! Het is een erg natuurlijk klinkende plugin die veel van het effect visueel maakt, zodat je een goed beeld krijgt van de wijzigingen.
2. Waves H-Reverb
Dit is een ander voorbeeld van een uiterst toepasbare reverb plug-in. De H-Reverb heeft met succes klassieke reverb concepten gecombineerd met enkele van de meest geavanceerde aspecten van digitale reverb verwerking. Het resultaat is een plug-in die geweldig klinkt en boordevol functies zit om aan je creativiteit te voldoen. De H-Reverb maakt gebruik van de zogenaamde Finite Impulse Response-technologie. Zonder al te technisch te worden, biedt FIR rijkere, diepere decays die mooi in een mix passen.
3. Valhalla Room
Door de meerdere verschillende instellingsmogelijkheden heeft dat veel invloed op het karakter van de reverb. Erg clean en op een onnatuurlijke maar aangename manier. Het is mogelijk de meest populaire reverb onder EDM-producers, en niet zonder reden. Het klinkt geweldig op vrijwel alles, en is zeer betaalbaar. Hoewel het op alles kan worden gebruikt, gebruik ik het graag als ik een beetje een onnatuurlijke galm wil. Probeer het uit op synths, drums, FX en wanneer je brede reverbs wilt.
4. Valhalla Vintage Verb
Deze extreem populaire reverb is in staat tot wat meer natuurlijke tonen dan Valhalla Room, maar staat vooral bekend omdat hij erg vooruitstrevend en helder is en grote reverb staarten geeft. Gebruik hem op vocals, leads, drums en alles wat naar voren moet worden geduwd en 'groot' in je mix moet lijken.
5. Soundtoys Little PLate
Little Plate van Soundtoys is een prachtige reverb geïnspireerd op de EMT 140. De bedieningselementen zijn supereenvoudig, en in tegenstelling tot de originele plate eenheid die uitkwam op een decay tijd van 5 seconden, gaat Little Plate helemaal naar het oneindige om een echt uniek geluid te creëren. Er is ook een ingebouwd laag uitgesneden filter om te voorkomen dat de reverb de mix vertroebelt of modderig maakt.
Conclusie
In jouw track of muziekproductie project kan geen reverb ontbreken, want met reverb laat je muziek echt tot leven komen. Alleen moet je natuurlijk wel weten hoe je het moet toepassen. Ga vooral ook experimenteren met het gebruik van reverb en ben je ervan bewust dat reverb jouw mix ook helemaal om zeep kan helpen.
Ben jij benieuwd wat de DDMA voor jou kan betekenen als je graag wilt beginnen met het produceren van muziek? Bekijk dan ons aanbod van muziekproductie privé lessen en opleidingen.
Heb jij het in je om één heel jaar aan je Music Producer skills te werken en tracks uit te brengen op professioneel niveau? Bekijk dan ons aanbod van de Music Producer Jaaropleiding.
