Wil jij professionele muziek produceren? Leer het frequentiespectrum van elektronische dance muziek begrijpen.

03 maart 2021

Professionele tracks produceren begint bij het begrijpen van het frequentiespectrum van elektronische dance muziek.

Voor de meeste mensen varieert het hoorbare spectrum van ongeveer 20 Hz tot 20 kHz. Dat zijn ongeveer 20.000 verschillende frequenties waar je mee om kunt gaan in een te produceren elektronische dance muziek track. Van de diepste kickdrum tot aan de helderste cimbals, snares en hihats. Gelukkig kunnen we, door het volledige frequentiespectrum op te splitsen in kleinere frequentie ranges, een logische indeling maken van alle verschillende elementen van iedere track. In deze blog zal ik de verschillende frequentie ranges opsplitsten, zodat jij als muziekproducer leert hoe je jouw track kunt indelen met de verschillende instrumenten en samples voor de perfecte balans en klank.

Als muziekproducer is het een must om het frequentiespectrum te begrijpen. Door de frequentie ranges goed te bepalen, na te denken over alle elementen van je track en in welke ranges deze elementen thuis horen, kun je deze elementen volledig tot hun recht laten komen. Je moet er dan wel voor zorgen dat je aan deze ranges geen overkill aan elementen, samples en instrumenten toevoegt waardoor je een overvolle en te drukke track produceert. Als je dit als muziekproducer goed onder de knie krijgt, weet welke element er in welke range thuis hoort, kun je ook sneller frequentieproblemen in je mix horen en gaan corrigeren. Ik zal hieronder de verschillende ranges benoemen en een aantal vuistregels geven die je gaan helpen om mogelijke problemen te corrigeren. Maar neem dit niet klakkeloos over en gebruik ten alle tijden je oren voor het beste resultaat!

Kick & Sub-bass: 20 tot 60 Hz

Het kick & sub-bass bereik zijn de laagst hoorbare frequenties van het gehele frequentiespectrum. Deze range is tevens de grondlegger van alle elektronische dance muziek stijlen en de thuisbasis van de laagste instrumenten in je mix. Deze range is gereserveerd voor die heerlijke diepe sub-bass synths en het lage gedeelte van je kicks. Als je deze range goed benut kun je je publiek tijdens een live show met een goede en degelijke geluidsinstallatie echt omver blazen zodat je de sub bass ook echt in je maag voelt. Waar je rekening mee dient te houden is dat je gehoor niet neutraal is. Sommige frequenties nemen we luider waar dan andere. Onze oren zijn extreem gevoelig voor het bereik tussen 1-6 kHz, daarom kunnen we mensen duidelijker horen als ze fluisteren. Onze oren zijn echter het minst gevoelig voor frequenties onder de 100 Hz. Dat betekent dat geluiden in dit frequentiebereik aanzienlijk luider moeten zijn dan andere om ze te kunnen horen. Ze moeten zelfs zo hard zijn dat we de lucht fysiek kunnen voelen trillen. Daarom is het zo belangrijk om voorzichtig te zijn bij het versterken van dit frequentiebereik.

Hoewel het je mixen vetter, dikker, voller en krachtiger kan laten klinken, kan het bij te veel van deze frequenties je tracks te boomy klinken. Voor de meeste instrumenten en samples in je track is het goed om een hoogdoorlaatfilter te gebruiken om dit frequentiebereik te verwijderen om ongewenste lage frequenties en rumble te verminderen en om ruimte te maken voor de sub-bass en de kick. Wees voorzichtig als je mix in dit bereik niet genoeg informatie bevat, dan kan deze zwak en dun gaan klinken. Een krachtige kick met eventuele toevoeging van een sub-bass is echt super belangrijk voor iedere stijl elektronische dance muziek. Ook dikke en krachtige kicks produceren? Check alle informatie bij de DDMA producer opleidingen, want dit is één van de opdrachten die je namelijk als huiswerk mee naar huis krijgt.

Versterk deze range als je meer power en vettere low end in je mix wilt hebben, maar let erop dat alles niet te boomy gaat klinken.
Versterk de kick tussen de 50 en 60 Hz om hem meer presence te geven.
Verzwak deze frequenties om de rumble en boomy sound te verminderen van je track.

Bass: 60 tot 250 Hz

Deze range is bezet door de punch van de kick samen met de basslines. Dit bereik is waar de meeste fundamentele frequenties van het ritmische gedeelte van de track zich bevinden. Veel muziekproducers vinden dit vaak een erg lastige range. Aangezien ze het moeilijk vinden om dit correct en goed te bewerken en te processen. Daarbij is het ook nog eens essentieel om dit bereik goed te mixen met de kick en sub bass bereik. Je moet namelijk de ruimte vinden om de kick en bass, samen met de onderkant van de snare en eventuele toms te laten samenwerken. Te veel in dit gebied veroorzaakt snel dat een track muddy gaat klinken, maar moet je natuurlijk oppassen dat je dit bereik niet van al je kanalen afsnijdt, anders zal je mix dun gaan klinken. Indien correct gebalanceerd met de juiste processing, zou dit bereik je tracks warmte en volheid moeten toevoegen. Omdat dit bereik nog steeds vrij laag is in het frequentiespectrum, heb je genoeg ruimte om de volheid en warmte aan je track toe te voegen. Met lagere frequenties kunt je een lage Q-waarde (bandbreedte van een parametrische EQ), of een brede bell te gebruiken om specifieke frequenties te lokaliseren en dit geval te versterken. Hoewel deze benadering altijd goed werkt bij het snijden en dippen van specifieke frequenties, kun je deze ook gebruiken om de grondtoon (dat is de grondtoon waar je de track in produceert) van een instrument te versterken zonder het hele frequentiebereik te beïnvloeden.

60 – 250 Hz

Versterk deze range om meer warmte en een dikkere sound te creëren.
Dip deze frequentie range om eventuele modderigheid weg te halen uit je track.

100 Hz

Versterken om een harder bass geluid toe te voegen aan instrumenten met de laagste frequentie.
Versterken om volheid toe te voegen aan gitaren en snare.
Versterken om warmte toe te voegen aan piano en allerlei soorten hoorns.

200HZ

Versterken om zang volheid te geven.
Versterken om volheid toe te voegen aan snare en gitaar (harder geluid).
Verzwak om modderigheid van zang of mid-range instrumenten te verminderen.
Verzwak om het gong geluid van cimbals te verminderen.

Low-Mids: 250 tot 500 Hz

Deze range is weer een erg lastig bereik om te mixen. Bij te veel informatie in dit frequentiebereik en je mix zal erg boxy gaan klinken. Waarbij een mix hol of leeg gaat klinken als er weer te weinig informatie in deze range zit. De meeste problemen in deze range worden veroorzaakt door muziek te produceren in een studio die niet akoestisch is behandeld. Af en toe kan het handig zijn om een kleine boost in dit bereik te geven om de low-end van de mid basslines of snaredrums vetter te laten klinken. Maar blijf wel voorzichtig met het versterken van de verschillende elementen in deze range om de helderheid van je mix niet om zeep te helpen. Wat ook kan helpen is om tracks waar veel percussie in zit, deze range wat meer te boosten om extra pit te geven en maskeer problemen te voorkomen.

250 – 500 Hz

Verzwak deze range om als je track boxy klinkt.

400 Hz

Versterken om de basslines duidelijker te maken, vooral wanneer de luidsprekers op een laag volume staan.
Verzwak om het “kartonnen” geluid van de onderste tom te verminderen.
Verminder om de sfeer op cimbals te verminderen.

Mid range: 500 Hz tot 2 KHz

Met de mid range kun je een nummer maken of breken. Dit is waar de fundamentele frequenties van de meeste instrumenten in je mix zullen zitten, en daarom is het zo belangrijk om zorgvuldig met dit bereik om te gaan. Voor bass synths voegt dit frequentiebereik hogere harmonische toe die kunnen helpen om door de mix heen te snijden. Te veel informatie rond de 500 Hz kan je mix boxy laten klinken, maar niet genoeg informatie en de track voelt dun aan. Wat je wel kan doen is om het bereik van 1 – 2 KHz te versterken om de lead tracks meer power te geven, maar bij te veel in deze frequentie range, kan je mix snel ‘blikkerig’ gaan klinken. Als je track vocalen bevat kan het verminderen van het bereik tussen 1 – 2 KHz helpen om een deel van dat ongewenste nasale geluid uit je track te halen. Natuurlijk kan te veel verzwakken of verminderen in dit bereik de helderheid verminderen van de track.

500 – 2 KHz

Versterk deze range om meer harmonische boventonen te boosten van je basslines en leads.

800 Hz

Versterken voor helderheid en punch van de basslines.

High-Mids: 2 tot 6 kHz

Onze oren zijn bijzonder gevoelig voor dit frequentiebereik, dus let goed op en zorg ervoor dat niets in dit gebied overweldigend klinkt. Let vooral op eventuele vocalen in je track. Dit is het fundamentele frequentiebereik voor de vocals, evenals het primaire gedeelte voor alle percussie instrumenten of samples. Door dit bereik te versterken, kunnen tracks uit je luidsprekers springen. Kan het te schel gaan klinken waardoor er het ook vermoeiend is voor de luisteraar. Een boost van ongeveer 3 KHz is een geweldige manier om de attack van bijna elk instrument te verbeteren, van drums tot synths en vocalen. Het is ook een geweldige manier om je mix duidelijker te maken. Te veel boosten in dit bereik kan ervoor zorgen dat tracks harsh (ruw en schel) of gespannen klinken. Mocht je vocalen in je track hebben kan het sissend geluid van de vocalen eventueel gaan overheersen. Als je merkt dat je vocal niet aanwezig is, maar het versterken van dit bereik te ruw klinkt, probeer dit bereik dan op andere instrumenten zoals de leads te verminderen. Dit is een geweldige manier om ruimte vrij te maken voor de vocalen. Dit kan een lastige bereik zijn om te mixen, aangezien de zang, leads en drums allemaal om aandacht vechten in een relatief kleine ruimte. Geef bij twijfel de ruimte altijd aan de vocalen en versterk een ander frequentiebereik op de andere tracks.

2 – 6 KHz

Versterk deze range voor meer presence (4-6 KHz) of meer duidelijkheid aan bepaalde elementen.
Verzwak om harshness (ruwheid en schelheid) of sibilance te verwijderen.
Let op deze range als je vocalen gebruikt.

3 KHz

Versterken voor meer attack op lage de piano partijen.
Versterken voor meer duidelijkheid / hardheid in de vocalen.
Verzwakken om het ademende, zachte geluid van achtergrondzang te versterken.
Verzwakken om een wat valse vocal te verhullen.

5 KHz

Versterken voor meer aanwezigheid vocals.
Versterken zal de attack van de piano bevorderen.
Verzwakken om achtergrond elementen dieper in de mix te laten vallen.

Hoge tonen: 6 kHz tot 20 kHz

Dit bereik wordt vaak het “brilliance” of het “air” bereik genoemd omdat dit bereik vaak helderheid, glans en schittering aan je tracks geeft. Dit bereik zit dan ook boordevol hogere harmonische die de neiging hebben om te schitteren en de tracks meer bereik en lucht geven. Waar je wel op moet letten zijn de sisklanken of hardheid in het gebied tussen 6 – 8 KHz en je kunt deze informatie met een parametrische EQ met een kleine bandbreedte of een de-esser verwijderen. Om extra glans, sparkle en helderheid aan je tracks te geven kun je alles boven de 12 KHz door middel van een high shelf EQ met een aantal dB’s versterken. Wat je ook kan doen is om een exciter plugin gebruiken die extra hogere harmonische aan je track toevoegt. Blijf wel altijd voorzichtig met het versterken van deze frequentie, want bij te veel versterking kunnen je tracks te doordringend of te schel gaan klinken voor je oren.

6 – 20 KHz

Versterk deze range met een high shelf EQ om een high end sparkle toe te voegen aan je tracks.

7 KHz

Versterk deze frequentie om attack toe te voegen aan je drums met een lage frequentie om een meer mettalic sound te krijgen.
Versterken om attack toe te voegen aan percussie samples.
Versterken om meer sparkle en glans aan je vocalen toe te voegen bij saaie vocalen.
Verzwak deze frequentie om sisklanken te verminderen.
Versterken om synthesizers en piano’s scherper en meer aanwezig te maken.

10 KHz

Versterken om zang helderder te maken.
Versterking voor “lichte helderheid” in piano.
Versterking voor hardheid op bekkens.
Verzwakken om sibilance te verminderen.

15 KHz

Versterken om zang helderder te maken.
Versterken om cimbals, snaarinstrumenten en fluiten instrumenten op te fleuren.

Oefenen met je eigen tracks

Voor iedere beginnende muziekproducer is het lastig om alle ingrepen goed te kunnen horen. Dat vergt gewoon erg veel tijd en oefening. Ik kan je daarom aanraden om tijdens het produceren van je tracks dan ook telkens te gaan luisteren wat de ingreep met je muziek doet. Doe ook maar 1 ingreep per keer en luister naar je sound met en zonder ingreep. Na verloop van tijd word je hier erg goed in en hoor je steeds beter wat een track wel of niet nodig heeft. Met het produceren, luisteren en het bespelen van muziek ontwikkel je passief je luistervaardigheid. Gaandeweg zal deze luistervaardigheid dan ook sterk verbeteren. Er zijn ook enkele manieren om te oefenen en je luistervaardigheid te verbeteren. Er zijn een aantal hele leuke apps en software pakketten beschikbaar waarmee je dit op een hele leuke manier kunt trainen. Ik raad je aan om dit zo vaak mogelijk 10 minuutjes te oefenen, dan leer je het snelst en wordt het niet zo’n groot ding. Als je jezelf voorneemt om iedere dag een uur te gaan oefenen dan ga je er zeker weten tegenop zien en haak je geheid af na een paar keer. Hierbij een aantal voorbeelden van apps en software pakketten.

Toepassen van frequentiespectrum in je eigen tracks

Een goede projectorganisatie is de sleutel om gefocust en productief te blijven, vooral tijdens de latere stadia van een project. Het is daarbij enorm handig als je je project dan ook op frequentie range gaat indelen. Ik werk meestal van lage frequenties naar hogere frequenties in mijn project. Maak groepen aan met de kanalen die bij elkaar horen en geef deze kanalen dan ook een specifieke kleur. Want als je eenmaal lekker bezig bent met het produceren van je muziek kunnen je muziekprojecten soms enorm groeien met het aantal kanalen, return kanalen, groepen en processing. Een goede projectorganisatie is ook belangrijk wanneer je gaat samenwerken met andere artiesten of producers. In het project van een andere artiest of producer duiken is soms al moeilijk genoeg. Als het een puinhoop is, onoverzichtelijk is en als je heel veel tijd kwijt bent met het snappen en proberen te begrijpen hoe de signaal processing of workflow loopt is echt enorm frustrerend. Het is daarom essentieel om je project productief en overzichtelijk te organiseren. Als je als beginnend muziekproducer een kijkje gaat nemen in een projectorganisatie van een gevorderde muziekproducer kan het soms enorm overweldigend overkomen en kun je enorm schrikken van alle kleuren, kanalen, return kanalen, benamingen of organisatie van een project. Ik kan je alvast verklappen, dit gaat wennen ;-). Dus raak daar niet te veel van onder de indruk. Ik wil je daarom wel adviseren om vanaf het begin een goede projectorganisatie door te voeren in je eigen muziekprojecten voor een optimale workflow.

Conclusie

Er is zoveel informatie te vinden over hoe audio frequenties, het frequentiespectrum en hoe deze zich verhoudt tot muziekproductie. Als je begint met muziekproductie, is het in je eigen belang om meer te weten te komen over geluid en het frequentiespectrum. Ga daarom veel oefenen, maak gebruik van YouTube onze blog of kom kom lessen bij ons volgen om aan de slag te gaan en het produceren beter onder de knie te krijgen. Het is een leuke maar in het begin erg taaie leerervaring, maar waar je op de lange termijn enorm veel profijt van zult hebben! Ben jij benieuwd wat de DDMA voor jou kan betekenen als je graag wilt beginnen met het produceren van muziek en om alle elementen van elektronische muziek beter kunt plaatsen, bewerken om die perfecte balans en klank te krijgen in je eigen muziek? Bekijk dan ons aanbod van muziekproductie lessen en opleidingen.